Kriegsgräberstätten
in Kleinpolen
1206060-001
13
7
Kwatera założona jest na planie zbliżonym do prostokąta i złożona z dwóch mogił ujętych w złożone ze zdobionych rowkowaniem krawężników i niskich słupków obramowania, rozdzielone betonową alejką. Na obu mogiłach rosną wysokie tuje, przysłaniające część pomnika.

Główny element kwatery to z szarego granitu w formie trójstopniowego postumentu, zwieńczonego krzyżem z metalowych rur ze zdobieniami.

We frontową ścianę postumentu wmurowana jest tablica z ciemnego kamienia z napisem:

„†/ MOGIŁY/ ŻOŁNIERSKIE/ Z OKRESU I i II/ WOJNY ŚWIATOWEJ/ NN ŻOŁNIERZY/ARMII AUSTRIACKO-WĘGIERSKIEJ/ POLEGŁYCH w 1914 r./ 13 NN ŻOŁNIERZY WOJSKA POLSKIEGO/ POLEGŁYCH 5 IX 1939 r./ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI/ KRZESZOWICE WRZESIEŃ 1996 r.”

Na mogile po lewej stronie przy obramowaniu znajduje się ustawiono pionowo granitowa płyta o nieregularnym kształcie z wyrytym wyobrażeniem orła wojskowego, krzyża z tarczą z dwoma mieczami, wyobrażenia Krzyża Walecznych i napisem: „TU SPOCZYWAJĄ/ ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO/ POLEGLI W II WOJNIE/ ŚWIATOWEJ/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”.

Na mogile po prawej znajdują się na nagrobki. Jeden z nich ma formę kamiennego pomnika w formie zbliżonej do obelisku z wyrytym krzyżem, nieczytelnym medalionem. Na ścianie nagrobka znajduje się inskrypcja w języku niemieckim i polskim: „KAROL KRANZLER/ SZEREGOWIEC/ W C.I.K. PUŁKU PIECHOTY/ BARONA HESSA No 49/ ZMARŁ D. 12/9 1914 R./ WSKUTEK ODNIESIONYCH/ RAN W BITWIE POD LUBLINEM”.

Drugi nagrobek ma formę kamiennego kopca zwieńczonego kamiennym krzyżem, u podstawy którego umieszczona została rzeźba przedstawiająca poduszkę z położonym na niej bagnetem i czapką wojskową. We frontowej ścianę kopca wmurowana jest tablica z inskrypcjami w języku niemieckim i polskim: „Infanterist/ JOSEF MACH/ des/ […]hr Infanterie Regimentes No 24/ Budkowitz / urodzony w roku 1889/ [...] Budkowicach Morawa/ verwund […] ny w …sławiu/gestorben in […] zmarł w […]owicach/am 26 […] dnia 26 października”

Na obu mogiłach rosną wysokie tuje, przysłaniające część pomnika.

Według karty ewidencyjnej z 1915 na cmentarzu w Krzeszowicach pochowano 13 żołnierzy i osób cywilnych pełniących służbę w armii austro-węgierskiej, w tym 7 znanych z nazwiska.

Według pisma z Zarządu Miejskiego w Krzeszowicach na cmentarzu w Krzeszowicach pochowano w trzech grobach zbiorowych 15 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w dniach 4-5 września 1939 r., w tym 3 znanych z nazwiska. W grobie pojedynczym pochowano nieznanego z nazwiska żołnierza.

Według protokołów z ekshumacji przeprowadzonej w kwietniu 1950 r. z cmentarza parafialnego w Krzeszowicach ekshumowano szczątki 15 żołnierzy Wojska Polskiego i pochowano w mogile zbiorowej na cmentarzu w Chrzanowie.
  • Archiwum Narodowe w Krakowie, C.K. Starostwo w Chrzanowie, sygn. 29/214/0/3/11 (karta ewidencyjna grobów żołnierskich z 29 października 1915 r.).
  • Archiwum Narodowe w Krakowie, Wojskowy Urząd Opieki nad Grobami Wojennymi Okręgu Korpusu nr V w Krakowie, sygn. 29/275/0/-/81, s. 351-363.
  • Archiwum Państwowe w Katowicach, Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Chrzanowie, sygn. 12/1137/0/9/1087, s. 119 (Pismo Zarządu Miejskiego w Krzeszowicach do Starostwa Powiatowego w Chrzanowie z 31 marca 1948 r.).
  • Archiwum Państwowe w Katowicach, Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Chrzanowie, sygn. 12/1137/0/9/1088 (protokoły z ekshumacji z kwietnia 1950 r. nr 41-43, 91-1033).
  • Nachrichten über verwundete und Kranke, Nr. 40 (24./10.1914). s. 20 (Karl Kranzler).
  • Verlustliste, Nr. 65 (20./11.1914), s. 17 (Josef Mach).
Name Vorname Rang Zugehörigkeit  
KRANZLER KARL INFANTERIST Österreich-Ungarische Armee
MACH JOSEF INFANTERIST Österreich-Ungarische Armee
MONTEAU THEODOR FELDWEBEL Österreich-Ungarische Armee
CISOWSKI STEFAN TRAINSOLDAT Österreich-Ungarische Armee
VRANJES ANDREAS Österreich-Ungarische Armee
ZAJAC ADALBERT FURHMANN Österreich-Ungarische Armee
FARKAS STANISLAUS Österreich-Ungarische Armee
Vorname Name Rang Zugehörigkeit Anzahl
Österreich-Ungarische Armee 1
Österreich-Ungarische Armee 5