Kriegsgräberstätten
in Kleinpolen
1203030-006
1
1
Na mogile znajduje się trójstopniowy nagrobek, u wezgłowia którego umieszczony jest obelisk z z miękińskiego porfiru. We frontową ścianę obelisku wmurowano białą marmurową tablicę z napisem: „Ś ✝ P/ ELIA MARCHETTI/ UROD. DNIA 31.XII.1839 ROKU/ BERGAMO WE WŁOSZECH. PORUCZNIK LEGJI CUDZOZIEMSKIEJ/ GENERAŁA NULLO/ RANNY w BITWIE Z MOSKALAMI/ POD KRZYKAWKĄ w OLKUSKIEM/ ZMARŁ DNIA 7.V.1863 W CHRZANOWIE/ CZEŚĆ BOHATEROWI W WALCE O WOLNOŚĆ POLSKI”.

Urodzony w 1839 roku w Bergamo we Włoszech, porucznik Elia Marchetti, weteran walk o zjednoczenie Włoch, znalazł się wśród włoskich ochotników, którzy przybyli do Polski, by wesprzeć powstanie. 5 maja 1863 roku w bitwie pod Krzykawką z wojskami rosyjskimi został ranny w szyję. Grupa wycofujących się powstańców po przekroczeniu granicy została ujęta przez wojsko austriackie. Ciężko rannego Marchettiego zwolniono za wstawiennictwem Węgra kapitana Lippy. Włoski bohater zmarł Chrzanowie w domu notariusza Horvatha 7 maja 1863 roku o godzinie 4 po południu. Pogrzeb Marchettiego stał się manifestacją patriotyczną. 19 czerwca 1931 r. odbyły się polsko-włoskie uroczystości przy istniejącym do dziś nagrobku z udziałem delegacji miasta Bergamo.
  • J. Kantyka, Upamiętnione miejsca walk i straceń o społeczne i narodowe wyzwolenie w województwie katowickim, Katowice 1986, s. 257.
  • Ilustrowany Kurier Codzienny, 1931, Nr 167 (19 czerwca), s. 11 (zdjęcie nagrobka).
  • Trzebinia. Zarys dziejów miasta i regionu,red.F.Kiryk, Kraków 1994, s. 302;
  • Kronika Chrzanowska Nr 22 (5/1993).
  • W. Hadyś, Miejsca pamięci narodowej na terenie Miasta i Gminy Chrzanów, Chrzanów 1982.
  • I. Koberdowa, Bohater w czerwonej koszuli,W-wa 1963.
  • K. Firlej-Bielańska, Nullo i jego towarzysze, W-wa 1923, s. 35-38.
  • J. Pęckowski, Chrzanów. Monografia, Chrzanów 1934, s. 160-163.
Name Vorname Rang Zugehörigkeit  
MARCHETTI STEFANO ELIA PORUCZNIK Kämpfer des Januaraufstands