War graves
in Małopolska
1206130-002
27
0
Na mogile znajduje się wapienny głaz o wysokości ok. 2,5 m, zwieńczony metalowym krzyżem z pasyjką i glorią z ząbkowanej blachy. Na głazie umieszczona jest tablica czarnego kamienia z napisem: „TU SPOCZYWA/ 27 POWSTAŃCÓW/ z oddziału gen. Mariana Langiewicza/ poległych w walce/ oraz zamordowanych przez Rosjan/ na zamku Pieskowa Skała/ i w okolicach/ CHWAŁA BOAHTEROM”. Na tablicy umieszczony jest okrągły medalion z wizerunkiem orła w koronie. Mogiła z trzech stron otoczona jest ogrodzeniem z drewnianych belek.

W 1863 r. pod Pieskową Skałą dwukrotnie doszło do starć sił powstańców z wojskiem carskim. W marcu walczył tu odział generała Mariana Langiewicza, a 15 sierpnia oddział powstańczy wystawiony przez hr. Aleksandra Krukowieckiego wyparł siły rosyjskie i skierował się w kierunku Wielmoży. W mogile spoczęły szczątki 27 powstańców. W okresie międzywojennym na grobie powstańców znajdował się kamienny kopiec zwieńczony metalowym krzyżem. W 1973 r. na mogile ustawiony został wapienny głaz z tablicą, która została wymieniona w 2024 r.
  • Archiwum Państwowe w Kielcach, Urząd Wojewódzki Kielecki, sygn. 15214, 15227,15228.
  • W. Kalwat, Kampania Langiewicza 1863, Warszawa 2012, s. 129-131.
  • H. Mościcki, Pomniki bojowników o niepodległość 1794-1863, Warszawa 1929, s. 158 (fotografia), 300.
  • A. Nowolecki, Pamiątka dla rodzin polskich: krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na placu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskiem od roku 1861-1866 : ze źródeł urzędowych, dzienników polskich, jak niemniej z ustnych podań osób wiarogodnych i towarzyszy broni. Cz. 2, Kraków 1868, s. 1, 21, 29, 172, 302, 306.
  • J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem, Marjówka Opoczyńska 1933, s. 437.
  • J. Zawadzki, Pieskowa Skała i jej okolice, Warszawa 1932, s. 37-38, 48.
  • S. Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil 1913, s. 163-164, 176.
Forename Surname Rank Military formation Number
1863 January Uprising participants 27