War graves
in Małopolska
1206130-001
65
2
Na mogile znajduje się płyta z piaskowca z tablicą z ciemnego granitu z napisem: „TU SPOCZYWA 65 POWSTAŃCÓW POLSKICH Z 1863 ROKU/ WŚRÓD NICH AKADEMIK STEFAN ZALESKI/ I UKRAINIEC ANDRIJ POTEBNIA/ BYŁY OFICER WOJSK ROSYJSKICH/ WSPÓŁPRACOWNIK ALEKSANDRA HERCENA/ W HOŁDZIE BOJOWNIKOM/ WALKI ZA WASZĄ I NASZĄ WOLNOŚĆ”.

W 1953 r. złożono tu prochy powstańców wydobyte z mogiły na cmentarzu parafialnym w Skale oraz kilku innych miejsc. Wśród pochowanych miały się znajdować szczątki Andrija Potebni, byłego oficera armii carskiej, który walczył w szeregach powstańców i został śmiertelnie ranny podczas ataku oddziału generała Mariana Langiewicza na rosyjski oddział majora Stolzenwalda obozujący na cmentarzu parafialnym w Skale w marcu 1863 r. Poległo wówczas 23 Polaków, w tym akademik Stefan Zaleski. Dzień wcześniej doszło w rejonie Pieskowej Skały do starć powstańców z oddziałami rosyjskimi.

Kolejna potyczka powstańców pod Pieskową Skałą miała miejsce 15 sierpnia 1863 r., kiedy oddział powstańczy wystawiony przez hr. Aleksandra Krukowieckiego wyparł siły rosyjskie i skierował się w kierunku Wielmoży. Na Zamku w Pieskowej Skale w 1925 r. obok wejścia do sali balowej umieszczono tablicę z napisem: „W murach tych/ pamiętnego roku 1863/ nieznani/ bohaterowie powstańcy/ walczyli o wolność/ Pochowani w lesie przy drodze do Wielmoży”. Tablica nie przetrwała do dnia dzisiejszego.
  • W. Kalwat, Kampania Langiewicza 1863, Warszawa 2012, s. 129-131
  • A. Nowolecki, Pamiątka dla rodzin polskich: krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na placu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskiem od roku 1861-1866 : ze źródeł urzędowych, dzienników polskich, jak niemniej z ustnych podań osób wiarogodnych i towarzyszy broni. Cz. 2, Kraków 1868, s. 1, 21, 29, 88, 149, 172, 302, 304, 306.
  • Pamiętniki Jenerała Antoniego Jeziorańskiego. Powstanie r. 1863. Część I, Lwów 1913, s. 222.
  • J. Partyka, Ojcowski Park Narodowy. Przewodnik turystyczny, Warszawa 2006.
  • Polska Kronika Filmowa 52/53.
  • P. Trzcionka, Skała. Zarys dziejów miasta, Kraków 1994, s. 82-83.
  • J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem, Marjówka Opoczyńska 1933, s. 380-381, 434, 437.
  • S. Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil 1913, s. 163-164, 176.
Surname Forename Rank Military formation  
POTEBNIA ANDRIJ 1863 January Uprising participants
ZALESKI STEFAN 1863 January Uprising participants
Forename Surname Rank Military formation Number
1863 January Uprising participants 63