War graves
in Małopolska
1201080-006
155
17
Obiekt figurujący w ewidencji austriackiej jako cmentarz wojenny nr 309 Trzciana składa się z dwóch osobnych kwater na cmentarzu parafialnym. Pierwsza z nich jest niżej położona i od wschodu przylega do ogrodzenia cmentarza od strony drogi. Założona jest na planie wydłużonego prostokąta i ogrodzona betonowymi słupami o przekroju ośmiobocznym, zwieńczonymi półkulą i połączonymi żelaznymi rurami. Wejście, zamykane dwuskrzydłową metalową furtką, znajduje się od strony południowej. Główny element kwatery stanowi ściana pomnikowa z dwoma żeliwnymi płaskorzeźbami przedstawiającymi dwa ujęte w okrągłe wieńce krzyże maltańskie: jeden z motywem wieńca laurowego, drugi z liśćmi dębu. Przed ścianą umieszczona jest betonowa ława.

W kwaterze znajdują się nagrobki w formie:
– dużych zakończonych trójkątnie, betonowych stele z żeliwną tablicą inskrypcyjną (5 szt),
– żeliwnych ażurowych krzyży lotaryńskich (3 szt),
– żeliwnego ażurowego krzyża łacińskiego z krzyżem maltańskim na skrzyżowaniu ramion z motywem wieńca laurowego,,
– krzyży lotaryńskich z metalowych prętów (2 szt)
– krzyża łacińskiego z metalowych prętów.

W obrębie kwatery znajduje się mogiła ziemna z obramowaniem, w której pochowano żołnierza Wojska Polskiego poległego 5 września 1939 r. U wezgłowia mogiły znajduje się głaz z wmurowaną w 2009 r. tablicą memoratywną z napisem:

„Ś.†P./ ppor. MICHAŁ/ ŁUKASZEWICZ/ Oficer 10 Brygady Kawalerii./ Zginął śmiercią tragiczną/ podczas walk z hitlerowskim/ najeźdźcą w przysiółku/ Trzciana-Działy dnia 6 IX 1939 r./ Cześć i chwała/ Bohaterom Września/ w 70 rocznicę wybuchu/ II Wojny Światowej./ Młodzież Zespołu Placówek Oświatowych w Trzcianie/ Samorząd Gminy”.

Pochowano tu 37 żołnierzy armii niemieckiej, 97 z armii rosyjskiej, 20 z armii austro-węgierskiej poległych w okresie I wojny światowej. Zidentyfikowano 16. W dniu 6 września 1939 r. na terenie Trzciany poległ plutonowy podchorąży Michał Łukaszewicz dowódca plutonu w 121 Kompanii Czołgów Lekkich 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej płk. Stanisława Maczka. Pośmiertnie został awansowany do stopnia podporucznika.
  • Archiwum Narodowe w Krakowie, Wojskowy Urząd Opieki nad Grobami Wojennymi Okręgu Korpusu V w Krakowie, sygn. GW 35 s. 196, 345, 1343-1355 (plany, wykazy pochowanych).
  • R. Broch, H. Hauptmann, Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914 – 1915, przeł. H. Sznytka, Tarnów 1996, s. 368.
  • J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918), T. 3, Tarnów 2005, s. 147-148
  • O. Duda, Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej, Warszawa 1995, s. 336.
  • R. Frodyma, Galicyjskie cmentarze wojenne. Przewodnik, T. 3, Pruszków 1998, s. 79-80
  • Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej. T. 1: Żołnierze września, A – M, Pruszków 1993, 429.
  • Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni, depozyt Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej, karta rejestracyjna pomnika pamięci narodowej, Wykaz depozytów po poległych wypełniony przez Proboszcza Parafii w Pogwizdowie w 1940 r. z zasobu PCK Oddział w Bochni.
Surname Forename Rank Military formation  
ŁUKASZEWICZ MICHAŁ PODCHORĄŻY Polish Army
SCHAPER FRITZ GEFREITER German army
LÜBKER WILHELM WEHRMANN German army
KOCEMIR MATHEUS GEFREITER Austro-Hungarian Army
KEVER FRANZ WEHRMANN German army
ZIMMY [ZIMMNY] IGNATZ RESERVIST German army
HÖLLEN HEINRICH RESERVIST German army
HANNIG RICHARD RESERVIST German army
GUTOWSKI KARL LANDSTURMMANN German army
BLUMENROTH WILHELM GEFREITER German army
WIRTZ WILHELM LANDSTURMMANN German army
WITZEL ADAM LANDSTURMMANN German army
BOHNEKAMP WILHELM LANDSTURMMANN German army
SPILLMANN GEORG LANDSTURMMANN German army
SZATOWSKI [SZAWŁOWSKI] GREGOR LANDSTURMMANN German army
GOTTSCHLICH PAUL LANDSTURMMANN German army
WITTE ALBERT ERSATZ RESERVIST German army
Forename Surname Rank Military formation Number
German army 22
Russian Army 97
Austro-Hungarian Army 19