War graves
in Małopolska
1204020-001
319
152
Cmentarz założony jest na planie niesymetrycznego czworoboku i ogrodzony żelaznym płotem na podmurówce. Wejście znajduje się od strony południowej i zamykane jest dwuskrzydłowymi, żelaznymi, ażurowymi wrotami, nad którymi umieszczono tablicę z napisem: „CMENTARZ WOJENNY/ nr 248/ z lat wojen 1914–1918 i 1939–45/ Fundator Związek Dąbrowiaków”. Główny element cmentarza stanowi usytuowana na niewielkim tarasie kaplica w formie czterech słupów podtrzymujących czterospadowy dach zwieńczony drewnianą konstrukcją z trzech belek pionowych i poziomych. Na kamiennych słupach umieszczone są motywy krzyży równoramiennych. Wewnątrz tablicy znajduje się zwieńczony drewnianym krzyżem ołtarz, w który wmurowano marmurową tablicę z napisem w języku niemieckim: „Wir haben gelächelt, wenn man von Wundern sprach/ Bis wir die Erde in lodernden Flammen sahn –/ Und eine Welt voll Feinden an uns zerbrach/ – Und unvergeßliche Wunder an uns geschahn!”.

Na jednym z filarów kaplicy umieszczona jest tablica z napisem: „CMENTARZ WOJSKOWY NR. 248 W DĄBROWIE TARNOWSKIEJ ZARYS HISTORYCZNY. DĄBROWSKI ZABYTKOWY CMENTARZ WOJSKOWY STANOWI SAMODZIELNY KOMPLEKS PRZESTRZENNY O POW. 13,5 ARA. ZLOKALIZOWANY ZOSTAŁ W DAWNEJ GMINIE PODKOŚCIELE PRZY UL. CMENTARNEJ. W RAMACH NADZORU I PIELĘGNACJI GROBÓW WOJSKOWYCH W GALICJI ZACHODNIEJ PROWADZONEJ POD PATRONATEM CESARZA FRANCISZKA JÓZEFA W 1916 ROKU ZOSTAŁ OPRACOWANY PLAN ARCHITEKTONICZNY PRZEZ ARCH. KPT. EMILA LADEWIGA I ARCH. PPOR. JOHANNA WATZALA. PIERWSZE GROBY ŻOŁNIERZY AUSTRIACKICH, NIEMIECKICH I ROSYJSKICH POCHODZĄ Z LAT 1914 I 1915. WÓWCZAS POJEDYNCZYCH MOGIŁ BYŁO 119 I ZBIOROWYCH 38 od NR. 1 DO 157 AKTUALNIE CMENTARZ JEST MIEJSCEM POCHÓWKU ŻOŁNIERZY RÓŻNEJ NARODOWOŚCI POLEGŁYCH W CZASIE DWÓCH WOJEN ŚWIATOWYCH. NAPRZECIW WEJŚCIOWEJ BRAMY, NA PODEŚCIE, KTÓRY SKŁADA SIĘ Z TRZECH STOPNI, WZNOSI SIĘ KAPLICZKA O OSOBLIWYM KSZTAŁCIE. CZTERY KAMIENNE SŁUPY DŹWIGAŁY KWADRATOWY DACH GONTOWY DZIŚ KRYTY BLACHĄ. POD ZADASZENIEM JEST STYLIZOWANY OŁTARZ Z WMUROWANĄ TABLICĄ I WYRYTYM TEKSTEM W STYLU GOTYCKIM: „UŚMIECHALIŚMY SIĘ NIEDOWIERZAJĄCO GDY PRAWIONO NAM O CUDACH, AŻ ZOBACZYLIŚMY ZIEMIĘ W PŁOMIENIACH, I NA NAS ZAWALIŁ SIĘ PEŁEN WROGÓW ŚWIAT, I NIEPOJĘTE CUDA STAŁY SIĘ NASZYM UDZIAŁEM”. Z OŁTARZA WYRASTAJĄ TRZONY TRZECH KRZYŻY, KTÓRE PRZEBIJAJĄ SIĘ PRZEZ DACH KAPLICZKI I ŁĄCZĄ WYSOKO NAD NIM W GRUPĘ SPLECIONYCH FORM KRZYŻOWYCH. DZIŚ PO STRONIE PRAWEJ CMENTARZA JEST 41 MOGIŁ AUSTRIACKO-NIEMIECKICH, A PO STRONIE LEWEJ SĄ 22 GROBY ŻOŁNIERZY ROSYJSKICH, KTÓRE ZDOBIĄ KUTE KRZYŻE ZADASZONE BLACHĄ I STELLE Z TABLICZKAMI. PODCZAS DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ POCHOWANO TU RÓWNIEŻ 16 ŻOŁNIERZY WEHRMACHTU I 12 ARMII CZERWONEJ. OD 1916 ROKU TEREN CMENTARZA ULEGAŁ DEKOMPOZYCJI I MODERNIZACJI. WIELE MOGIŁ ULEGŁO ZNISZCZENIU, A NA ICH MIEJSCU DOKONANE ZOSTAŁY PÓŹNIEJSZE POCHÓWKI. OPRACOWAŁ LEK.MED. MIECZYSŁAW SIUDZIŃSKI PREZES ZWIĄZKU DĄBROWIAKÓW DĄBROWA TARNOWSKA 1999 ROKU”.
Alejka prowadząca od wejścia do kaplicy wyłożona jest granitową kostką.
Na cmentarzu znajdują się nagrobki z I wojny światowej w formie:
– żelaznych, dwuramiennych krzyży o drzewcu z motywem roślinnym, o ramionach połączonych od góry zadaszeniem z ząbkowanej blachy, a od dołu żelaznym prętem z kulkowymi wzmocnieniami, osadzonych na zakończonych półkuliście cokolikach (typ Э),
– żelaznych krzyży łacińskich o drzewcu z motywem roślinnym, ramionach połączonych od góry zadaszeniem z ząbkowanej blachy, a od dołu połączonych żelaznym prętem z kulkowymi wzmocnieniami, osadzonych na zakończonych półkuliście cokolikach (typ E),
– dwusegmentowych betonowych steli,
– żelaznego krzyża łacińskiego z szerokiego płaskownika z motywem żelaznej kraty i dwuspadowym zadaszeniem z ząbkowanej blachy, osadzonego na betonowym cokole.

Na nagrobkach znajdują się owalne lub prostokątne, emaliowane tabliczki z danymi pochowanych. Nagrobki rozmieszczone są w rzędach w czterech kwaterach wytyczonych przez alejki.

Po prawej stronie od głównej alejki prowadzącej do kaplicy znajduje się ogrodzona niskim płotem z metalowych , ostro zakończonych prętów. Kwatera jest ujęta w obramowanie z betonowego krawężnika. W kwaterze znajduje się sześć betonowych nagrobków w formie ściętych pulpitowo prostopadłościanów na niskich cokołach. Na nagrobkach wyryte są pięcioramienne gwiazdy oraz informacje o pochowanych.

W obrębie cmentarza znajduje się również mały żeliwny krzyży na grobie żołnierzy armii niemieckiej z II wojny światowej z ramką, w której umieszczono kartkę z napisem: „Hier liegen die Soldaten – opfer des Zweiten/ Weltkrieges. Die Symbolik dieser Graber reicht bis in das/ jahr 1951./ Gott lasse sie in ewiger Ruhe ruhen/ Tu leżą żołnierze z czasu II wojny światowej/ Symboliczne groby zostały zniwelowane w 1951.”

W okresie I wojny światowej na założonym wówczas cmentarzu wojennym pochowano tu 44 żołnierzy z armii austro-węgierskiej, 9 z armii niemieckiej i 236 z armii rosyjskiej. W 1945 r. i latach późniejszych spoczęły tu szczątki 12 żołnierzy Armii Czerwonej (2 w 1945 r., 8 ekshumowanych w 1947 r. z miejscowości: Dąbrowa-Bagienica, Otfinów, Wietrzychowice, Zalipie, 2 ekshumowanych w 1968 r. z miejscowości Smęgorzów). Na cmentarzu spoczęły również szczątki 18 żołnierzy armii niemieckich poległych w okresie II wojny światowej.
  • Archiwum Narodowe w Krakowie, Wojskowy Urząd Opieki nad Grobami Wojennymi Okręgu Korpusu nr V w Krakowie, GW 37 s. 35-41, 243-301, GW 62 s. 65.
  • Archiwum Narodowe w Krakowie, ZPGKiM-KR 3.
  • R. Broch, H. Hauptmann, Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914–1915, przeł. J. Sznytka, Tarnów 1993, s. 292.
  • S. Czerpak, T. Wroński, Upamiętnione miejsca walk i męczeństwa w Krakowie i województwie krakowskim 1939–1945, s. 95.
  • J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918): wykazy poległych i zmarłych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej, T. 2, Tarnów 2002, s. 439-442.
  • O. Duda, Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918, Warszawa 1995, s. 278-279.
  • R. Frodyma, Galicyjskie cmentarze wojenne. Przewodnik, T. 2, Pruszków 1997, s. 115-117.
  • R. Frodyma, Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Krosno 2006, 362-365.
  • Nekropolia radzieckie w Polsce południowej, pod red. A. Pilcha, Kraków 1976, s. 192.
  • Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa. Lata wojny 1939–1945, red. Cz. Czubryt-Borkowski, Warszawa 1988, s. 733.
Surname Forename Rank Military formation  
PANAMARCZYK ANDREJ ANDREJEWICZ GEFREITER Russian Army
CZUNIAKOW IWAN IWANOWICZ INFANTERIST Russian Army
BYKOW PETER IGNATIEWICZ UNTEROFFIZIER Russian Army
ARCHIPOW GRIGORIJ MICHAJLEW INFANTERIST Russian Army
DROFA IWAN LUKOWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
KOLISNIK GIERASYM MAKAROWICZ TRAINSOLDAT Russian Army
MAZOW WASILIJ ROMANOWICZ INFANTERIST Russian Army
KEZIN SIEMON GERASYMOWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
PIWOWAR FIODOR UNTEROFFIZIER Russian Army
KABAJEW ALEKSIEJ PETROWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
IRNIS LUDWIG ARTILLERIST Russian Army
PREWUCHIN ALEKSANDER ZINARCZEWICZ INFANTERIST Russian Army
DZIADENKA NASARIJ LEONTIEWICZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Russian Army
KRAWCZENKO TIMOFIEJ INFANTERIST Russian Army
ROMANOW SPIRIDON UNTEROFFIZIER Russian Army
ŁOSIEW TEODOR GEFREITER Russian Army
CZUB ANTON NIKIFOROWICZ INFANTERIST Russian Army
GELEMSZIN ABDULSAK INFANTERIST Russian Army
PEWKOWSKI STANISLAUS JOSIVICZ INFANTERIST Russian Army
CHORKO FIODOR GRIGORIJ BOMBARDIER Russian Army
LESZINKO IWAN SAWICZ GEFREITER Russian Army
OCZARENKO PETER IWANOWICZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Russian Army
ZUK IWAN PAWŁOWICZ PONTON. Russian Army
CHUDOTIENKO AKIM INFANTERIST Russian Army
JACHOWIN DIMITRIJ STEFAN UNTEROFFIZIER Russian Army
USACZ TEODOSI INFANTERIST Russian Army
BOCHDANOWICZ PETER JEMELJANOWICZ UNTEROFFIZIER Russian Army
FILIN STEFAN INFANTERIST Russian Army
MISIURA JUSTIN INFANTERIST Russian Army
CHAPCZENKO STEFAN KIRYŁOW INFANTERIST Russian Army
PETRUK MICHAIŁ ALEKSANDROWICZ INFANTERIST Russian Army
PAROBCZENKO ANDREJ INFANTERIST Russian Army
MOJSIENKO ALEXANDER INFANTERIST Russian Army
ANTONIENKO KIMONTIJ JAKIMOW RESERVIST INFANTERIST Russian Army
PISONKIJ WASILIJ PIMONOW RESERVIST INFANTERIST Russian Army
ŁOBAZA IWAN SIEMIONOWICZ TRAINSOLDAT Russian Army
SANIAKOWICZ MAKARIJ KIRIŁOW SAPPEUR Russian Army
NOSOW JAKOB IWANOWICZ INFANTERIST Russian Army
KARGINOW FIODOR PROKOFIJ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
GLIBA GRIGORIJ ROMANOWICZ INFANTERIST Russian Army
TRISZENKO POLAP INFANTERIST Russian Army
TKACZ ONUFRIJ IWANOWICZ INFANTERIST Russian Army
NOWIKOW IWAN INFANTERIST Russian Army
DRAGON GRIGORIJ DIMITRJEW UNTEROFFIZIER Russian Army
SZEWCZENKO IWAN INFANTERIST Russian Army
KALINICZENKO PAUL GEFREITER Russian Army
SURUPOW ANDREJ INFANTERIST Russian Army
WOROBJOW SIERGIEJ INFANTERIST Russian Army
NICHOROSZKO NIKIFOR INFANTERIST Russian Army
MAŃKO WASILJEWICZ UNTEROFFIZIER Russian Army
JEDLIŃSKI FELIKS JOSEF INFANTERIST Russian Army
PAWJUK KONDRAT INFANTERIST Russian Army
AKSANOW SERGIEJ INFANTERIST Russian Army
NIKOŁAJEW LAWRENTIJ INFANTERIST Russian Army
SZCZEPCZUK ONUFRIJ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
FROŁOW GRIGORIJ GEFREITER Russian Army
MATWIJEW ALEKSANDER UNTEROFFIZIER Russian Army
WOŁOSZYN NIKOLAJ INFANTERIST Russian Army
KUSMIRIK GRIGORIJ INFANTERIST Russian Army
MIRONCZENKO NIKIFOR GRIGORIEWICZ UNTEROFFIZIER Russian Army
LAMPO GEORGIJ FÄHNRICH Russian Army
POPOW INFANTERIST Russian Army
FEDORJENKO FILIP UNTEROFFIZIER Russian Army
BAG WAWRINCE INFANTERIST Russian Army
CYMBALUK SERGIEJ INFANTERIST Russian Army
BIRJOZA PETER INFANTERIST Russian Army
PAZDERNIKOW JEWSTAFIJ INFANTERIST Russian Army
RATOW TEODOR TICHANOWICZ INFANTERIST Russian Army
KALITA NIKOLAJ LANDSTURMMANN INFANTERIST Russian Army
CZERNAVCEN IWAN FEDOROWICZ HUSAR Russian Army
CZERNIENKO GRIGORIJ FILIPOWICZ INFANTERIST Russian Army
ZIZEBKO IWAN FEDOROWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
NIKOŁAJCZUK ANDREJ LANDSTURMMANN INFANTERIST Russian Army
KONDRATIENKO TEODOR TELEFONIST Russian Army
MORGUN IWAN STEPANOWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
WOŁOCHIN GAWRIŁ PROCHOROWICZ FÄHNRICH Russian Army
DEMJANCZUK NIKITA GEFREITER Russian Army
SZMAGUN SYLWESTER ARTILLERIST Russian Army
KLIMOW IWAN INFANTERIST Russian Army
WISJURA SAWIEL SERGIEJEWICZ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
CHOWROSKIJ RESERVIST INFANTERIST Russian Army
ANTIKOW NIKITA KANONIER Russian Army
WERIGIN GEORGIJ UNTEROFFIZIER Russian Army
ZAŻYGAJEW ALEKSANDER NIEFIDOW INFANTERIST Russian Army
WORONIUK ANTON IWANOWICZ INFANTERIST Russian Army
BOGATIROJOW ANDREJ INFANTERIST Russian Army
GUMIENIUK FIEDOR AMISIJEW INFANTERIST Russian Army
SASICKIJ ALEKSANDER INFANTERIST Russian Army
SIMOROW FEDOR INFANTERIST Russian Army
KOSMARUK PETER INFANTERIST Russian Army
WOŁKOW MATIJ KARPOWICZ INFANTERIST Russian Army
TROFIJMOW Russian Army
BUŁACZEK GEORGIJ FERDYNANDOWICZ FREIWILLIGER Russian Army
NIESTIURCZUK JEMELJAN Russian Army
ABUCHOW PETER TEOFANOWICZ Russian Army
BUCINKOWICZ IWAN Russian Army
BEZPAŁKO PAUL Russian Army
GAKAŁOW IZYDOR IWANOWICZ ARZT Russian Army
IWANOWICZ ANDREJ HILFSARTZT Russian Army
TIMOSZENKO JEWTCHNIJ IWANOW INFANTERIST Russian Army
RUMKOW MAKSIM WASILJEW INFANTERIST Russian Army
MICHNO JAKOW IWANOWICZ GEFREITER Russian Army
KOŻEWNIKOW ALEKSIEJ ALEKSANDROWICZ INFANTERIST Russian Army
POROCHIN SYLWESTER IWANOW INFANTERIST Russian Army
WALIKOW WASILIJ INFANTERIST Russian Army
ZGIBARZA MOSTILOW IWANOW INFANTERIST Russian Army
SACH IWAN GRIGORIJEW INFANTERIST Russian Army
JECHŁAKOW TEODOSIEW INFANTERIST Russian Army
PIZZIK INFANTERIST Russian Army
SZERIMET NIKITA KARPOW INFANTERIST Russian Army
KWITTA JULIUS RESERVIST GEFREITER TITULAR KORPORAL Austro-Hungarian Army
STEDLIK MARTIN LANDSTURMMANN INFANTERIST German army
MÜCHER WILHELM RESERVIST German army
MALONEK KARL WEHRMANN German army
DROSTE JOSEF RESERVIST German army
HARTL JOHANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
SMETANA WILHELM Austro-Hungarian Army
BÖHM JOHANN LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
CZESAK ADALBERT LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
KOTLIK FRANZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
KOŻUCH FRANZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
POSPIECH JOSEF LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
SCHÖN FRANZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
SZKUCIK FRANZ LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
ZEHNGUT JOSEF LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
ILYES [HYES] JOSEF ZUGSFÜHRER Austro-Hungarian Army
BIRÖ FERENC HUSAR Austro-Hungarian Army
HAVLAN JOHANN LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
RUPPRECHT JOHANN LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
STOURAĆ WALENTIN LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
DUFEK JOHANN LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
STAFFL ANTON LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
WEIGL JAKOB LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
KANZE ALFRED ERSATZ RESERVIST German army
KONEČNY GOTTLIEB INFANTERIST Austro-Hungarian Army
JAKOBS JOHANN GEFREITER German army
MAREK MARIUS MUSKETIER German army
BRUNNER JOSEF LANDSTURMMANN INFANTERIST German army
LENZ LORENZ GEFREITER German army
GRON ANTON LANDSTURMMANN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
VALENTIĆ MILK LANDSTURMMANN JÄGER Austro-Hungarian Army
LINHSEN HEINRICH ERSATZ RESERVIST German army
BIER FRANZ LANDSTURMMAN INFANTERIST Austro-Hungarian Army
SELBICZ JOSEF JOHANN Austro-Hungarian Army
SCHALAJ ERNÖ Austro-Hungarian Army
WENZELKO JOHANN Austro-Hungarian Army
KIRÁLY EMMERICH KORPORAL Austro-Hungarian Army
KWACHTIES NIKOLAUS Austro-Hungarian Army
KOLMISZIN DMITRIJ LEJTNANT Red Army
LEBIEDEW LEONID STARSZYJ SIERŻANT Red Army
SASZKO [SZASZKO] IGOR IWANOWICZ Red Army
SUSZCZICHIN [SUNNICHIN] IWAN PIETROWICZ LOTNIK LEJTNANT Red Army
Forename Surname Rank Military formation Number
Austro-Hungarian Army 14
Russian Army 127
Red Army 8
German army 18