Groby Wojenne
Na terenie małopolski
1213020-001
78
54
Główny element urządzenia mogiły stanowi ustawiony na prostokątnym podeście pomnik z piaskowca w formie ściętego ostrosłupa, zwieńczonego figurą orła w koronie. W narożach podestu znajdują się ozdobne betonowe kwietniki. Na frontowej ścianie pomnika znajduje się tablica z ciemnego kamienia, na której wyryty jest krzyż maltański ze słowami „NA POLU CHWAŁY” oraz tarczą na skrzyżowaniu ramion z wyobrażeniem orła. Na tablicy znajduje się napis: „POLEGŁYM/ W DNIACH 4 i 5.09 W RAJSKU/ ŻOŁNIERZOM-BOHATEROM/ O WOLNOŚĆ OJCZYZNY W WALCE/ Z NAJEŹCĄ HITLEROWSKIM/ W 1939 R.”
Poniżej wyryte są w dwóch kolumnach nazwiska pochowanych:
– kolumna I: „BARAN ZYGMUNT, STRZ.16 PP/ BERNACKI FELIKS, STRZ. 16 PP/ BIELCZYK JÓZEF, STRZ. 16 PP/ BIGAJ PIOTR, UR. 1915 R. STRZ. 16 PP/ BRENNER MOJŻESZ, UR. 1915 R. STRZ. 20 PP/ CHWAŁA LEOPOLD, STRZ. 16 PP/ CHWESZCZUK TEOFIL, STRZ. 16 PP/ CIEŚLAK MICHAŁ, STRZ. 16 PP/ CZEPKOWICZ LUDIWK, STRZ. 16 PP/ ĆWIARTKA vel ĆWIERTKA JÓZEF, STRZ. 16 PP/ DEJ FRANCISZEK, UR. 1909 R. STRZ. 16 PP/ DUDEK ANDRZEJ, ST. STRZ. 16 PP/ GACEK vel GECEK, ST. STRZ. 16 PP/ GIERACKI PIOTR, STRZ. 16 PP/ GOLOFIT WACŁAW, STRZ. 16 PP/ KMAK WŁADYSŁAW, STRZ. 16 PP/ KOWALIK WŁADYSŁAW, KPR. 16 PP/ KOWALSKI BRONISŁAW, STRZ. 16 PP/ KROK WŁADYSŁAW, STRZ. 16 PP/ LEPIARCZYK JAN, UR. 1913 R. STRZ. 16 PP/ LIMANOWSKI JÓZEF, UR. 15.11.1915 R. STRZ. 16 PP/ ŁAŚ PIOTR, STRZ. 16 PP/ MICHNA STANISŁAW, UR. 1913 R. STRZ. 75 PP/ MIŚKA vel MISZKA JAN, STRZ./ MOLIN, ST. STRZ. 16 PP/ MOSLER TADEUSZ, UR. 1918 R. STRZ. 20 PP/ MUTWIL ROMAN, UR. 1915 R. STRZ. 20 PP/ MUTWIL ROMAN UR. 1915 R. STRZ. 16 PP/ NAWROT JÓZEF STRZ. 16 PP/”
– kolumna II: „NIZIŃSKI, STRZ. 16 PP/ PADLEWICZ vel PANKIEWICZ, UR. 1914 R. STRZ. 16 PP/ PODLASEK SZCZEPAN, SZER. 1 PP KOP/ PRZYBYŁA ZYFGRYD, STRZ. 16 PP/ SAJDEZA TADEUSZ, UR. 1914 R. STRZ. 16 PP/ SALACHA BRONISŁAW, UR. 1917 R. STRZ./ SIUDUŁ MIECZYSŁAW WILHELM STRZ. 16 PP/ STANKIEWICZ MARIAN, STRZ. 20 PP/ STANOCH MICHAŁ, STRZ 16 PP/ STAWORZ JAN, STRZ. 16 PP/ STEPANIUK TEODOR UR. 1916 R./ STOLARCZYK MICHAŁ OFICER/ STRUMYK … STRZ. 16 pp/ SULA MARCIN, UR. 1915 R. STRZ. 16 PP/ SZWEDA vel SCHWEDA ALFONS UR. 1915/ SZYMSKI TADEUSZ, STRZ. 20 PP/ SZUMANOWSKI JÓZEF, STRZ. 16 PP/ TKUCZYK WŁADYSŁAW, STRZ. 16 PP/ TUMAN STANISŁAW UR. 1909 R. 16 PP/ WALTER KAZIMIERZ, STRZ. 20 PP/ WĘGIELNIK DAWID, UR. 1914 R. STRZ. 20 PP/ WĘGRZYN JÓZEF, UR. 1913 R. STRZ. 16 PP/ WIŚNIEWSKI TADEUSZ UR. 10.05.1914 R. STRZ. 16 PP/ WITOWSKI WŁADYSŁAW FRANCISZEK STRZ. 16 PP/ WYROBA JAN, UR. 1911 R. STRZ 16 PP/ ZEMGA GRZEGORZ UR. 1917 R. STRZ./ 24 NIEZNANI”.
Poniżej znajduje się dalszy ciąg inskrypcji:
„NAZWISKA OSÓB, KTÓRYCH ZWŁOKI ZABRAŁA RODZINA/ ELKIN IGNACY STRZ. †4.09.1939 R./ REIMSCHUSSEL ZYGMUNT, UR 28.09.1907 R. PPOR 203 PP/ MIESZKAŃCY BRZESZCZ 1962 R.”

Otoczenie pomnika stanowi skwer wydzielony ogrodzeniem ze słupków połączonych żelaznym łańcuchem. Dojście do pomnika jest wyłożone kostką.

W dniach 4-5 września w okolicach Brzeszcz i Rajska poległo ok. 80 żołnierzy Wojska Polskiego. Zwłoki pierwotnie pochowane w m. Rajsko ekshumowano w 1942 r. i pochowano na cmentarzu w Brzeszczach.
  • S. Czerpak, T. Wroński, Upamiętnione miejsca walk i męczeństwa w Krakowie i województwie krakowskim 1939–1945, Kraków 1972, s. 221.
  • J. Kantyka, Upamiętnione miejsca walk o wyzwolenie społeczne i narodowe wyzwolenie w województwie katowickim, Katowice 1986, s. 253.
  • Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, T. 1, Żołnierze września, A-M, Pruszków 1993.
  • Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, T. 1, Żołnierze września, N-Z, Pruszków 1993.
  • Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa. Lata. wojny 1939-1945, red. Cz. Czubryt-Borkowski, Warszawa 1988, red. Cz. Czubryt-Borkowski i in., Warszawa 1988, s. 296-297.
Nazwisko Imię Stopień Przynależność  
BARAN ZYGMUNT STRZELEC Wojsko Polskie
BERNACKI FELIKS STRZELEC Wojsko Polskie
BIELCZYK JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
BIGAJ PIOTR STRZELEC Wojsko Polskie
BRENNER MOJŻESZ STRZELEC Wojsko Polskie
CHWAŁA LEOPOLD STRZELEC Wojsko Polskie
CHWESZCZUK TEOFIL STRZELEC Wojsko Polskie
CIEŚLAK MICHAŁ STRZELEC Wojsko Polskie
CZEPKOWICZ LUDWIK STRZELEC Wojsko Polskie
ĆWIARTKA VEL ĆWIERTKA JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
DEJ FRANCISZEK STRZELEC Wojsko Polskie
DUDEK ANDRZEJ STARSZY STRZELEC Wojsko Polskie
GACEK VEL GECEK STARSZY STRZELEC Wojsko Polskie
GIERACKI PIOTR STRZELEC Wojsko Polskie
GOLOFIT WACŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
KMAK WŁADYSŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
KOWALIK WŁADYSŁAW KAPRAL Wojsko Polskie
KOWALSKI BRONISŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
KROK WŁADYSŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
LEPIARCZYK JAN STRZELEC Wojsko Polskie
LIMANOWSKI JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
ŁAŚ PIOTR STRZELEC Wojsko Polskie
MICHNA STANISŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
MIŚKA VEL MISZKA JAN STRZELEC Wojsko Polskie
MOLIN STARSZY STRZELEC Wojsko Polskie
MOSLER TADEUSZ STRZELEC Wojsko Polskie
MUTWIL ROMAN STRZELEC Wojsko Polskie
NAWROT JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
NIZIŃSKI STRZELEC Wojsko Polskie
PAULEWICZ VEL PANKIEWICZ STRZELEC Wojsko Polskie
PODLASEK SZCZEPAN SZEREGOWY Wojsko Polskie
PRZYBYŁA ZYGFRYD STRZELEC Wojsko Polskie
SAJDEZA TADEUSZ STRZELEC Wojsko Polskie
SALACHA BRONISŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
SIUDUŁ MIECZYSŁAW WILHELM STRZELEC Wojsko Polskie
STANKIEWICZ MARIAN STRZELEC Wojsko Polskie
STANUCH MICHAŁ STRZELEC Wojsko Polskie
STAWORZ JAN STRZELEC Wojsko Polskie
STEPANIUK TEODOR Wojsko Polskie
STOLARCZYK MICHAŁ OFICER Wojsko Polskie
STRUMYK STRZELEC Wojsko Polskie
SULA MARCIN STRZELEC Wojsko Polskie
SZWEDA VEL SCHWEDA ALFONS Wojsko Polskie
SZYMSKI TADEUSZ STRZELEC Wojsko Polskie
SZUMANOWSKI JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
TKUCZYK WŁADYSŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
TUMAN STANISŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
WALTER KAZIMIERZ STRZELEC Wojsko Polskie
WĘGIELNIK DAWID STRZELEC Wojsko Polskie
WĘGRZYN JÓZEF STRZELEC Wojsko Polskie
WIŚNIEWSKI TADEUSZ STRZELEC Wojsko Polskie
WITOWSKI [FRANCISZEK] WŁADYSŁAW STRZELEC Wojsko Polskie
WYROBA JAN STRZELEC Wojsko Polskie
ZEMGA GRZEGORZ STRZELEC Wojsko Polskie
Imię Nazwisko Stopień Przynależność Ilość
Wojsko Polskie 24