War graves
in Małopolska
1219020-003
154
14
Na mogile znajduje się ziemny kopiec o wysokości ok. 3,7 m i średnicy 17 m. u podstawy. Na szczycie kopca znajduje się ogrodzony czterema słupami połączonymi żelaznym łańcuchem pomnik. Składa się on z postumentu z piaskowca zwieńczonego kompozycją rzeźbiarską przedstawiającą stojącą pod krzyżem postać kobiecą, stanowiącą alegorię cierpiącej Polski. U jej stóp znajduje się orzeł. Na belce krzyża umieszczony jest napis „BOŻE ZBAW POLSKĘ" W niszach na trzech ścianach postumentu umieszczone są kamienne tablice z inskrypcjami:

– „Ś.P./ MICHAŁ/ ROTTERMUND/ dowódca oddziału/ powstańczego/ pod Gdowem"
– „Rachel płacząca synów swoich/ i nie chciała się dać pocieszyć/ iż ich nie masz Jerem XXXI/ POLEGŁYM za OJCZYZNE/ pod GDOWEM/ 1846–1906 r./ R.I.P."
– „JÓZEF SIEDLECKI L. 19/ Z JANKÓWKI/ FRYDERYK LOCHER RITTER/ SYN ZARZĄDCY SAL. w WIELICZ/ ALOJZY STEFANIDES UCZEŃ/ SYN DYREKTORA SZKOŁY z WIELICZKI/ MICHALCZEWSKI DOZORCA SAL/ ANTONI NEIDER/ EDWARD DROZDOWSKI GÓRNIK/ WOJCIECH PILCHOWSKI ŻELEŹNIK/ WALENTY STARNA/ WOJCIECH MAŁEK GÓRNIK/ JANISZEWSKI/ FRANCISZEK CAMON ŚWIECZNY/ SALINARNY/ MICHAŁ BOROWIEC/ SKAWIŃSKI/ POWROŹNIK/ c t r. c t r."

Na szczyt kopca prowadzi wyłożona kamieniami ścieżka.
Rankiem 26 lutego 1846 r. do Gdowa przybył oddział powstańców krakowskich dowodzony przez pułkownika Suchorzewskiego. Siły powstańców zostały zaskoczone przez dowodzone przez podpułkownika Benedeka pułk piechoty „Nugent" i pułk kawalerii „Kaiser", wsparte zastępami chłopów z dóbr kameralnych, którzy stawili się na wezwanie starosty bocheńskiego Bernda. Zwłoki 154 powstańców złożono w dołach na pastwisku obok cmentarza.

W 1896 r. na mogile z inicjatywy gdowskiej Straży Ogniowej i Sokoła usypano kopiec. W 1906 r. na kopcu stanął pomnik ufundowany przez rodzinę Michała Rottermunda i wykonany przez artystę rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 19 sierpnia 1906 r. Wskutek poszerzenia cmentarza, objął on także mogiłę powstańców z 1846 r.
  • Miejsca pamięci narodowej w Gminie Gdów, w: "Biblioteczka Gdowska", zeszyt II, Gdów 2006.
  • J. Wawel-Louis, Kronika Rewolucyi Krakowskiej, Kraków 1898, s. 147-148.
Surname Forename Rank Military formation  
ROTTEMUND MICHAŁ 1846 Kraków Uprising participants
SIEDLECKI JÓZEF 1846 Kraków Uprising participants
LOCHER - RITTER FRYDERYK 1846 Kraków Uprising participants
STEFANIDES ALOJZY 1846 Kraków Uprising participants
MICHALCZEWSKI 1846 Kraków Uprising participants
NAJDER ANTONI 1846 Kraków Uprising participants
DROZDOWSKI EDWARD 1846 Kraków Uprising participants
PILCHOWSKI WOJCIECH 1846 Kraków Uprising participants
STARNA WALENTY 1846 Kraków Uprising participants
MAŁEK WOJCIECH 1846 Kraków Uprising participants
JANISZEWSKI 1846 Kraków Uprising participants
CAMON FRANCISZEK 1846 Kraków Uprising participants
SKAWIŃSKI 1846 Kraków Uprising participants
BOROWIEC MICHAŁ 1846 Kraków Uprising participants
Forename Surname Rank Military formation Number
1846 Kraków Uprising participants 140